گزارش نشست ادبی شعر معاصر عربی

 

در روز سه شنبه 30/2/93 نشست ادبی شعر معاصر عرب با حضور سه شاعر از کشورهای عربی، تعدادی از اعضای هیأت علمی و دانشجویان در محل اتاق کنفرانس دانشکده ادبیات و علوم انسانی برگزار گردید.

 

در این جلسه که پنجمین نشست مقدماتی همایش ادبیات معاصر الجزایر بود و به میزبانی گروه زبان و ادبیات عربی و معاونت پژوهشی دانشکده برپا شد، سه تن از شاعران برجسته از کشورهای الجزایر (عزالدین میهوبی)، مصر (رفعت سلاّم) و عراق (علی الشلاه) که به دعوت وزارت ارشاد اسلامی برای شرکت در هشتمین جشنوارۀ بین‌المللی شعر فجر به ایران آمده بودند، حضور یافتند.

 

در ابتدا دکتر شکوه حسینی عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی به مهمانان خوش‌آمد گفت و از حضور ریاست، معاونت پژوهشی  و اعضای هیأت علمی و دانشجویان دانشکده ادبیات و نیز استادان و دانشجویان دیگر دانشگاه‌های تهران تشکر نمود و به طور ویژه از حمایت‏های معاونت پژوهشی دانشکده، که در مدت زمانی اندک بخش عمده‌ای از عملیات اجرایی و هماهنگی نشست را برعهده داشتند سپاسگزاری کرد.

 

سپس دکتر خاتمی، رئیس دانشکده و برخی از حاضران به مهمانان خارجی خوشامد گفتند و جلسه با شعرخوانی شاعران خارجی و ترجمۀ اشعار توسط استاد موسی بیدج و سرکار خانم قندیل زاده ادامه یافت. هم‌چنین دکتر طباطبایی از اعضای گروه زبان و ادبیات فارسی قطعه شعری از اشعار خود خواند که با تشویق گرم حاضران همراه بود.

در بخش دوم برنامه، به ترتیب مهمانان دربارۀ وضعیت ادبیات معاصر عرب در کشورهای الجزایر، مصر و عراق سخنانی را ایراد نمودند و جریان شعری هر کدام از کشورها را با توجه به تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بررسی کردند.

 

عزالدین میهوبی به نقش استعمار فرانسه و تحولاتی که در طول انقلاب الجزایر رخ داد و در جریان ادبی این کشور تأثیر گذاشت، اشاره نمود و به بحث نسبت زبان استعمارگر و زبان عربی پرداخت. وی تأکید نمود که پس از گذشت بیش از پنجاه سال از پیروزی مقاومت الجزایر اکنون شعر عربی این کشور جایگاه ویژه‌ای در ادبیات معاصر عربی دارد و گواه آن جوایز متعدد جشنواره‌های ادبی است که نصیب ادیبات الجزایری می‌گردد.

 

رفعت سلاّم حرکت شعری نیمۀ اول قرن بیستم را در مصر تحت سیطرۀ احمد شوقی شاعر بزرگ نئو کلاسیک این کشور دانست و اشاره کرد که از دهۀ شصت با ظهور شاعران نوگرا ابتدا شعر نو و سپس شعر سپید در مصر پدید آمد و تحولات دو جانبۀ شعر در فرم و محتوا در جریان ادبی دیگر کشورها نیز تأثیر گذارد.

 

سپس دکتر علی الشلاه، شاعر عراقی سخنان استاد سلاّم را به چالش کشید و اشاره نمود که صاحبنظران عراقی برآنند که نازک الملائکه یا بدر شاکر السیاب آغازگر حرکت نوگرایی در شعر معاصر عرب بوده‌اند. وی جریان‌های ادبی شعر عراقی را چه در داخل و چه در خارج از مرزهای این کشور تحت تأثیر استبداد رژیم بعثی دانست و اشاره نمود که پس از سقوط صدام، آزادی بیان و شعر به طور ویژه در این کشور جانی دوباره گرفته است.

 

این جلسه با پرسش و پاسخ صمیمی مهمانان خارجی و حاضران در سالن به پایان رسید. 

 

به زودی جزئیات مطالب مطرح شده و فایل صوتی نشست در سایت رسمی همایش الجزایر (cal.sbu.ac.ir) قرار خواهد گرفت.

​