گزارش همایش " حقوق و جایگاه مردمان بومی و جوامع محلی در نظام حقوقی ایران و بین الملل " در تاریخ 20/7/94

 

همایش حقوق و جایگاه مردمان بومی و جوامع محلی در نظام حقوقی ایران و بین الملل در تاریخ 20/07/1394 در سالن عدالت دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی با همکاری مرکزتحقیقات و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو و مؤسسه توسعه پایدار و محیط زیست (سنستا) و با شرکت نمایندگانی از سازمانهای مختلف دولتی، ریش سفیدان و مردمان بومی و جوامع محلی، اساتید، دانشجویان و کارشناسان متخصص در زمینه حقوق و محیط زیست و سازمانهای مردم نهاد مرتبط برگزار شد.

   

  پس از تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم توسط آقای دکتر فدایی مدیر آموزش مرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران، مراسم خوشامدگویی با سخنرانی آقای مهندس زرگر، معاون محترم سرمایه گذاری، فرهنگی و اجتماعی معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، آقای مهندس انصاری به نمایندگی از آقای دکتر طالبیان، مشاور اجتماعی وزیر نفت ، آقای دکتر حسین میرمحمد صادقی، رئیس مرکزتحفیفات و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو و آقای پروفسور محمدتقی فرور، رئیس هیئت مدیره مؤسسه توسعه سنستا و رئیس کنسرسیوم جهانی فرقهای بومی انجام شد.

اولین پنل با معرفی دو مهمان خارجی حاضر در همایش، خانم دکتر سیمون از کشور پاراگوئه/ هلند، دکترای حقوق بین الملل، رئیس ائتلاف جهانی جنگل (Global Forest Coalition) و ريیس طرح تاب آوری مردمان بومی و جوامع محلی در حفظ طبیعت و خانم دکتر سوآتی از کشور هندوستان، متخصص تاریخ و علوم اجتماعی، استاد دانشگاه، عضو ائتلاف جهانی جنگل و مشاور طرح تاب آوری مردمان بومی و جوامع محلی در حفظ طبیعت آغاز شد و در ادامه آقای پروفسور فرور به معرفی مردمان بومی و جوامع محلی؛ تاریخچه و چارچوب حقوق بین الملل در زمینه حمایت از حقوق مردمان بومی و جوامع محلی با تاکید بر بیانیه سازمان ملل متحد با سخنرانی پرداختند. ریاست این پنل را آقای دکتر فدایی برعهده داشتند. آقای پروفسور فرور چنین بیان داشت که: «تعلیم و تربیت به زعم مارک تویین، چیزی است که پس از فراموش کردن آنچه که در مدرسه آموخته می شود، به یاد می ماند. برای نیل به برخی از آموختنی ها در دانشگاه تحصیل می کنیم، حال آنکه برای مفید و عملگرا بودن در زندگی فردی و اجتماعی باید به سراغ تعلیم و تربیت واقعی رفت که الزاما توسط مراکز آموزشی همچون مدارس و دانشگاه ها ارائه نمی شود.» نتیجه ای که  پروفسور فرور بدان نائل آمده بود، کسب متواضعانه این دانش از سوی مردمان بومی و جوامع محلی سراسر دنیا بود. چرا که ارتباط حقیقی میان انسان و طبیعت بیش از هر جامعه دیگری توسط این مردمان در اثر هزاران سال تجربه و دانش سنتی ایجاد شده است.
وی در ادامه افزود اکنون که می خواهیم در خصوص حقوق مردمان بومی و جوامع محلی سخن بگوییم باید ابتدا با این مردمان آشنا شویم، اولین گام نیز حضور این مردمان در همایشی بود که در خصوص حقوق آنها برگزار شده است. اکنون حدود یک میلیون و پانصد هزار نفر عشایر کوچنده در ایران وجود دارد. این در حالی است که عشایر کوچنده در دوران قاجار حدود نیمی از جمعیت این کشور را تشکیل می داده است.
حقوق این مردمان مدتهاست که متحول شده است، این تحول پس از گذر از سالهایی که امکان سخن گفتن در این باره نبود و در اثر فعالیتهای انجام شده توسط افراد موثر و خردمندی همچون افرادی فعال درمرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر، صلح ودموکراسی محقق شده است.
عشایر جوامعی تولید کننده هستند و می توان گفت جزء اقشاری هستند که بیش از هر قشر دیگری حقوقشان پایمال شده است. 
     
 دومین پنل با پرداختن به موضوع حقوق اجتماعی، اقتصادی مردمان بومی و جوامع محلی در قوانین و مقررات داخلی و اسناد حقوق بین الملل برگزار شد. سخنرانان این پنل که با ریاست آقای دکتر نوروزی، معاون محترم خدمات علمی و اطلاع رسانی مرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو برگزار شد به قرار ذیل بودند: خانم مهندس ظفرنژاد، ، تخریب محیط زیست و حق آبه های مردمان بومی و جوامع محلی پایین دست را مورد بررسی قرار دادند. پس از آن خانم مانیا خانگاه، نماینده جامعه بومی قشم، فعال محیط زیست، تشکیل کمیته زنان و تاثیر فعالیتشان بر معیشت پایدار منطقه ساحلی دریایی قشم به ایراد سخنرانی پرداختند. در سخنرانی آقای دکتر فریبرز غیبی، رئیس جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور به تاثیر مثبت حضور مردمان بومی و جوامع محلی در حفاظت و احیا جنگلها و مراتع کشور و لزوم مشارکت این مردمان در مدیریت این مناطق، پرداخته شد. آقای مهندس هوشنگ نادرپور، رئیس کانون شترداران بومی ایران و رئیس صندوق شورای معیشت پایدار ایل قشقایی نیز در خصوص خلأهای قانونی مشارکت مردمان بومی و جوامع محلی در تصمیم گیری ها، سیاست گذاری ها، مدیریت، نظارت و .… صحبت کردند و همچنین خاطر نشان کردند که با وجود اینکه مقرراتی در حیطه حقوق مردمان بومی و جوامع محلی وجود دارد، اما هیچیک از آنها به مرحله اجرا درنیامده و بدین ترتیب حقوق این مردمان تضییع می شود.