گزارش
اولین جلسه اتاق فکر کلینیک های حقوقی زنان و خانواده
جلسه اتاق فکر کلینیک حقوقی ساعت 13 روز دوشنبه مورخ 18 / 8 / 1394 در محل کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی با هدف بررسی اقدامات صورت گرفته در خصوص خانواده در دستگاه ها و نهادهای مرتبط با امر خانواده و برنامه ریزی جهت تعامل و هم افزایی مراکز علمی تحقیقاتی با قوه مقننه ، مجریه قضاییه در بستر سازی مناسب در زمینه های تقنینی ، قضایی و اجرایی به منظور تحقق استحکام و تعالی خانواده و آسیب شناسی آن با حضور اساتید و نمایندگان قوای سه گانه برگزار گردید .
در ابتدای جلسه دکتر شبابی سرپرست کلینیک های حقوقی زنان و خانواده ضمن خوش آمد گویی به میهمانان ، سخنان خود را با معرفی کلینیک تخصصی حقوقی آغاز نمود و سپس موضوع جلسه را با طرح یک سوال عنوان کرد." تا کنون در ارگان های مختلف چه اقداماتی صورت پذیرفته و چه مسایلی در این حیطه مغفول مانده است ؟"
در ادامه حاضرین در جلسه اقدامات انجام شده در مجموعه خود را توضیح داده و در خصوص معضلات خانواده به بحث و گفتکو نشستند .
خانم گرامی زادگان مدیریت حقوقی معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری اعلام داشت از اهم اقدامات انجام شده کاری که ما در حوزه معاونت امور زنان و خانواده انجام دادیم در مسئله خانواده ، پیشنهاد عضویت در مرجع ملی کودک بود و در حال حاضر دو نماینده داریم .ما معتقد هستیم که باید جلوی آسیب را از دوران کودکی گرفت و برای حل مسایل خانواده توجه به کودک حایز اهمیت هست .
همینطور به طبقه زیر خط فقر و طبقه متوسطی که آمادگی سقوط به زیر خط فقر رادارند باید توجه داشت . معاونت امور زنان به برنامه ریزی و سیاست گذاری مشغول است و در حوزه اجرا با انعقاد تفاهم نامه با دستگاه های مرتبط و ظیفه نظارت و هدایت امر را به عهده دارد به عنوان مثال ، برای اجرایی شدن بیمه زنان خانه دار اقدامات لازم جهت انعقاد تفاهم نامه با سازمان تامین اجتماعی صورت گرفته است .ضمنا اقداماتی که در دولت های قبل به نفع جامعه زنان صورت گرفته را پیگیری می نماید .
خانم ولویون قاضی دیوان عالی و مشاور وزیر دادگستری در امور خانواده در ادامه بحث مطرح نمود قانون حمایت خانواده در اجرا، دچار اشکال هایی هست اما همین که آیین دادرسی مدنی مشخصی در امر خانواده برای صدور دستور واحد وجود دارد نقطه قوت کار است در ادامه با تاکید بر اینکه وجود مراکز مشاوره خانواده در کنار دادگاه خانواده می تواند نقش به سزایی داشته باشد ایشان اشاره نمود ، که
سلامت ، امنیت و تکریم زن از اهم موضوعاتی است که باید به آن پرداخت .
خانم رهبر نماینده مجلس شورای اسلامی و نایب رییس کمیسیون اصل نود و رییس فراکسیون زنان و خانواده تصریح نمود در همین دوره ،آیین دادرسی کیفر ی که مشتمل بر 550 ماده تصویب شده است که 50 ماده آن مربوط به زنان است . ضمنا ایشان به ضرورت راه اندازی مرکز فرا قوه ای زنان و خانواده طبق دستور مقام معظم رهبری و با شاخصه های مورد نظر ایشان اشاره کرد و خاطر نشان نمود ، که این مرکز حلال بسیاری از مشکلات خواهد بود .
ریاست مجتمع قضایی شهید محلاتی متذکر شد باید شرایط فرهنگ سازی به کمک دستگاه هایی از قبیل صدا و سیما به گونه ای باشد که قبل ازاینکه افراد به دستگاه قضا مراجعه نمایند ،در حریم خانواده صحبت کنند پس از آن به ریش سفید و در مر حله سوم به مشاوره خانواده مراجعه نمایند . امروزه مهارت های زندگی خیلی تاثیر گذار است دادگاه آخرین نهادی است که خانواده در راستای حل مشکل باید به آن مراجعه کند. همچنین بر تقویت واحد های مشاوره تاکید نمود .
معاون مجتمع قضایی شهید محلاتی به دو قانون اشاره نمود ،که عملیاتی کردن آنها در حل مسایل خانواده بسیار راهگشا خواهد بود قانون اول وجود واحدهای ارشاد و امداد در کنار دادگاه های مدنی خاص مصوب سال 1370 شورای عالی انقلاب فرهنگی و دومین قانون، قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست است .
دکتر هما داوودی ریاست کانون وکلای استان البرز در خصوص مسایل خانواده به بحث شکلی و بحث ماهوی اشاره نمود و تاکید کردکه در بحث شکلی با تشکیل مرکز عالی زنان و خانواده و جلوگیری از موازی کاری نهاد ها به نتایج مطلوبی دست می یابیم . در بحث ماهوی مهمترین مسئله افزایش و نامتناسب بودن نرخ طلاق است و باید درخصوص علل این مسئله پژوهش کرد همچنین مطالعه سیاست های تقنینی ، سیاست های اجرایی و رویه قضایی ضروری است .
دکتر تقی زاده عضو هییت علمی دانشگاه محقق و پژوهشگر در امر خانواده اشاره کرد که نگاه کردن به افراد خانواده به طور جداگانه در قانون یکی از مشکلات اساسی است نگاه به خانواده باید به عنوان یک نهاد واحد باشد .
دکتر ملک زاده عضو هیات علمی دانشگاه محقق و پژوهشگر در حوزه خانواده اذعان نمود ، آسیب شناسی خانواده را باید دسته بندی کرد و در سه دسته از قبیل از دواج و زمان زندگی مشترک و بعد از طلاق می باشد . تا جایی که امکان پذیر است باید راه های جلوگیری از طلاق را در نظر بگیریم اما بعد از طلاق هم باید حمایت هایی باشد که آسیب های اجتماعی کمتر شود .
دکتر نوروزی معاونت ارتباطات و خدمات علمی کرسی حقوق بشر ضمن تبیین فلسفه وجودی کلینیک های حقوقی به ضرورت همکاری متقابل نهاد های مرتبط با امر خانواده و کلینیک خانواده اشاره نمود. در ادامه پس از بحث و تبادل نظر دکتر شبابی خلاصه بحث های ارائه شده را در چند بند ارائه نمود.
در پایان جلسه آقای دکتر میر محمد صادقی ریاست مرکز تحقیقات و کرسی حقوق بشر صلح ودموکراسی تصریح نمود در همه کشور ها مسائل خانواده مورد توجه است به عنوان مثال:اکثر دادگاه ها ،صلاحیت سرزمینی دارند اما در امر خانواده صلاحیت فرا سرزمینی دارند زیرا این نهاد پایه ای است .اگر به این نهاد توجه نشود امکان دارد تاثیرات زیادی در نا بسامانی های اجتماعی ایجاد شود . مسایل خانواده را می شود ردیابی کرد و راه حل هایی برای آن پیدا کرد . این جمع ،جمع مبارکی است که قطعا می تواند به نتایجی برسد.